Misschien heb je het al gemerkt: de onderwijsontwikkelingen zijn de laatste tijd een veelbesproken onderwerp. Vorig jaar werd uit het hoofdlijnenakkoord duidelijk dat er op het onderwijs flink wordt bezuinigd de komende jaren. Dit kwam hard aan bij onderwijsbetrokkenen, er is daarom ook veel geprotesteerd tegen deze onderwijsbezuinigingen. Desondanks, heeft het kabinet op 18 april de voorjaarsnota gepresenteerd en zijn de voorgestelde onderwijsbezuinigingen helaas werkelijkheid geworden. In dit artikel lees je over de Staat van het Onderwijs en de actuele ontwikkelingen in het onderwijs.
Hierbij staan deze twee vragen centraal: wat is eigenlijk de kwaliteit van het onderwijs op dit moment? En welke mogelijke onderwijsveranderingen kunnen studenten gaan merken?
De Staat van het Onderwijs 2025
Op 16 april heeft Alida Oppers, Inspecteur-generaal van het Onderwijs, de Staat van het Onderwijs 2025 overhandigd aan Eppo Bruins, Minister van Onderwijs. Dit rapport wordt jaarlijks overhandigd door de Inspectie van het Onderwijs aan het Ministerie van Onderwijs. In dit rapport wordt de kwaliteit van het onderwijs aangekaart. Dit wordt aangetoond door middel van (steekproef) onderzoeken die uitgevoerd zijn door de inspectie. De thema’s die dit jaar centraal stonden bij het congres waren burgerschap en onbenut talent, twee belangrijke thema’s voor zowel het mbo als het hoger- en het wetenschappelijk onderwijs.
Huidige kwaliteit opleidingen
De inspectie is in 2024 gestart met het steekproefonderzoek in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). Dit onderzoek is nog niet af, maar geeft wel een indruk van de kwaliteit van mbo-opleidingen op dit moment. De inspecteurs beoordeelden 45% van de onderzochte opleidingen als onvoldoende. Hierbij is er niet gekeken naar de resultaten, maar naar de (on)gediplomeerde schoolverlaters. De overige criteria waren meestal als voldoende of zelfs als goede kwaliteit beoordeeld. Daarnaast, blijkt uit onderzoek dat opleidingen in het hoger onderwijs voldoen aan de basiskwaliteit.
Dit klinkt positief, maar wat moet er nog wel veranderen volgens de inspectie van het Onderwijs?
Burgerschap
Misschien heb je weleens over deze term gehoord? Burgerschap is de laatste tijd een veelbesproken onderwerp in het onderwijsland. Vorige jaar pleitte het Ministerie van het Onderwijs in het herstelplan voor het funderend onderwijs (PO en VO) al voor een betere invulling van het burgerschapsonderwijs. Nu blijkt ook uit de Staat van het Onderwijs dat burgerschapsonderwijs heel erg belangrijk is. In de samenleving is er op dit moment veel sprake van polarisatie en zijn er zorgen over onze democratische rechtsstaat. Volgens de inspectie moeten scholen inspelen op deze ontwikkelingen; scholen moeten de studenten helpen de sociale en maatschappelijke competenties te ontwikkelen die nodig zijn.
Daarnaast, blijkt uit de praktijk dat scholen het lastig vinden om concrete leerdoelen te vormen die opgenomen kunnen worden in het curriculum en zo het burgerschapsonderwijs vorm te kunnen geven. De kans is groot dat de komende jaren de lesinvullingen gaan veranderen en dat jij als student meer gaat meekrijgen van maatschappelijke thema’s op school. Hierbij kun je bijvoorbeeld denken aan de thema’s: duurzaamheid, migratie, discriminatie en polarisatie, deze thema’s kunnen bij elke opleiding in een andere vorm worden toegepast.
Selectieprocedure numerus fixus opleidingen
Uit onderzoek van de inspectie blijkt dat tussen 2019-2020 en 2022-2023 62.000 studenten zich hebben aangemeld bij een numerus fixusopleiding in het hbo en 172.500 studenten in het wo. Meer dan de helft van alle aangemelde studenten viel af tijdens de verschillende fasen van de selectieprocedure. Er zijn tijdens de selectieprocedure verschillende selectiecriteria, deze zijn bedoeld om het studiesucces van de student te voorspellen. Hierbij wordt er gekeken naar de eindexamencijfers van de studenten, maar ook naar de persoonlijke omstandigheden. Uit onderzoek blijkt dat studenten met ouders uit lagere inkomensgroepen of ouders zonder een diploma van het hoger onderwijs relatief minder vaak geselecteerd worden. De inspectie van het Onderwijs geeft daarom hogescholen en universiteiten het advies om de selectiecriteria voor studiesucces te herzien, om hierdoor de kansenverschillen tussen studenten te kunnen terugdringen. Er is dus een kans dat over een paar jaar de selectiecriteria anders worden ingevuld voor numerus fixusopleidingen. Hier heb jij als student dus geen profijt meer van, maar aankomende studenten wel.
Welbevinden en sociale veiligheid van studenten
Uit het onderzoek van de inspectie blijkt dat een kwart van de eerstejaars mbo-studenten te maken hebben met pesten. De inspectie adviseert schoolinstellingen jaarlijks de sociale veiligheid van studenten te monitoren. Deze monitoring kan zowel bij mbo-studenten als hbo-studenten worden afgenomen. Denk bijvoorbeeld aan het invullen van een enquête of een vragenlijst.
Samengevat, de kans is groot dat studenten ontwikkelingen in het onderwijs gaan merken. Uit de Staat van het Onderwijs 2025 is namelijk gebleken dat de kwaliteit van de meeste opleidingen voldoende is, maar er is zeker ruimte voor verbetering en vernieuwing. Zo worden onderwijsinstellingen door de inspectie van het Onderwijs geadviseerd om het burgerschapsonderwijs nog beter in te richten. Daarnaast, wordt er gekeken naar het verbeteren van de selectieprocedure van numerus fixus opleidingen. Tot slot, wordt er door de inspectie advies gegeven aan onderwijsinstellingen over het omgaan met het welbevinden en de sociale veiligheid van studenten.
Reactie plaatsen
Reacties